पुस्तकावर निबंध | Essay on Book in Marathi
पुस्तके हे ज्ञानाचे भांडार आहेत. ते माणसाचे सर्वात चांगले मित्र आणि सहकारी आहेत. त्यांनी त्यांना चांगल्या वाईट काळात साथ दिली आहे. माणसाचा सर्वोत्तम खजिना म्हणजे फक्त पुस्तके.
Essay on Book in Marathi
पुस्तकांमुळे आपल्याला कोणताही पैसा खर्च न करता जगाच्या विविध भागात जाण्याची परवानगी मिळते. ते आपल्याला हसवतात, रडवतात, विचार करायला लावतात आणि मनोरंजनही करतात.
अनेक विषयांवर पुस्तके उपलब्ध आहेत. ते आपले ज्ञान वाढवतात. नाटक, कविता, साहित्य, इतिहास, कथा यांची पुस्तके आहेत. चांगल्या आणि मनोरंजक कादंबऱ्याही आहेत. विज्ञानकथेवरची पुस्तकेही आहेत. लोकांच्या जीवनावर आणि कार्यांवर पुस्तके देखील आहेत ज्यांना चरित्र म्हटले जाते. आत्मचरित्रही आहेत. पुस्तके आपली मन वळवण्याची शक्ती वाढवतात, आपल्या विचारसरणीला तीक्ष्ण करतात आणि आपला दृष्टीकोन अनेक प्रकारे व्यापक करतात. ते आम्हाला भूतकाळ आणि वर्तमान, लोक आणि त्यांच्या जीवनशैलीबद्दल आणि विविध प्रदेश आणि ठिकाणांच्या हवामान आणि ऋतूंबद्दल ज्ञान देतात.
गुन्हे आणि गुप्तहेरांवर पुस्तके आहेत. कॉनन डॉयल यांनी लिहिलेले शेरलॉक होम्स हे असेच एक पुस्तक आहे. हे अंदाज शोधण्याची आणि गुन्हे शोधण्याची आपली शक्ती वाढवतात. ते वाचण्यासारखे आहे.
धर्मावर पुस्तके आहेत. गीताने माझ्यावर सर्वाधिक प्रभाव टाकला आहे. सर्व धर्मांच्या ग्रंथांमध्ये सत्कर्मांवर भर दिला आहे. पुस्तकांनी वैज्ञानिकांना शोधाचा मार्ग दाखवला आहे. कवी प्रथम स्वप्न पाहतात. अशी यंत्रे आणि उपकरणे शोधून वैज्ञानिक आपली स्वप्ने साकार करतात.
जगातील महान व्यक्तींवरची पुस्तकेही आहेत. ते महान कसे झाले आणि त्यांनी मोठेपणा कसा मिळवला हे ते सांगतात. अशी पुस्तके जरूर वाचावीत. आपण केवळ निवडक पुस्तकेच वाचली पाहिजे जी आपले व्यक्तिमत्व आणि व्यक्तिमत्व विकसित करण्यास मदत करतात.
पुस्तके हा आपल्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. ती आम्हाला केवळ ज्ञानाच्या समृद्ध खजिन्याचीच ओळख करून देत नाही तर असंख्य थिएटरच्या फेरफटका मारायलाही घेऊन जाते. इथे या निबंधात आपण पुस्तकांचे महत्त्व, त्यांचे फायदे, उपयुक्तता, त्यांच्यापासून शिकण्यासारख्या गोष्टींचा विचार करून निष्कर्ष काढू.
पुस्तकांचे महत्त्व:
पुस्तकांचे महत्त्व अविभाज्य आहे. ते यशस्वी जीवनाकडे उज्वल क्षितिजाकडे घेऊन जातात. पुस्तके आपल्याला वेगवेगळ्या ठिकाणांचे, विषयांचे आणि काळाचे ज्ञान देतात. ते एखाद्या व्यक्तीचे मन नवीन विचार, समज आणि समृद्धीने भरतात.
पुस्तकांचे फायदे:
पुस्तके वाचून अनेक फायदे मिळतात. प्रथम, ते आपल्याला सुज्ञ गोष्टी शिकवतात. ते आम्हाला विविध विषयांवर कौशल्य प्रदान करतात. याशिवाय मनोवैज्ञानिक आणि नैतिक मूल्ये समजण्यासही पुस्तके मदत करतात.
पुस्तकांची उपयुक्तता:
पुस्तके आपल्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनात उपयुक्त आहेत. ते आम्हाला आमच्या दैनंदिन जीवनातील समस्यांवर उपाय शोधण्यात मदत करतात आणि सकारात्मक मानसिकतेसह समस्यांना तोंड देण्याची क्षमता प्रदान करतात.
पुस्तकांमधून शिकण्यासारख्या गोष्टी:
पुस्तके आपल्याला जीवनाचे मौल्यवान धडे देतात. ती शिकवते की खरे यश मनाची शुद्धता, समर्पण आणि कठोर परिश्रमातून मिळते. ती असेही म्हणते की सर्व लोकांना समान वागणूक दिली पाहिजे आणि त्यांच्या स्वप्नांचा पाठपुरावा करण्यासाठी प्रोत्साहित केले पाहिजे.
निष्कर्ष:
पुस्तके ही आपल्या जीवनाची रंगभूमी आहे. ते आपल्याला नवीन दिशेने घेऊन जातात, नवीन स्वप्नांच्या उंचीला स्पर्श करण्याची संधी देतात. पुस्तके आपल्याला विचार करण्यास, समजून घेण्यासाठी आणि शिकण्यास प्रेरित करतात. आम्हाला अधिक ज्ञानी बनवते आणि सकारात्मक आणि समृद्ध जीवन जगण्यासाठी प्रेरणा देते.
प्रस्तावना
पुस्तके ही काळाच्या महासागरातील दीपगृहासारखी असतात. त्यांच्याशिवाय देवही अस्तित्वात आहे, न्यायही झोपतो, नैसर्गिक विज्ञान स्तब्ध आहे, तत्त्वज्ञान स्तब्ध आहे, शब्द शून्य आहेत आणि सर्व गोष्टी अंधकारमय आहेत. आपल्याला केवळ शारीरिकच नव्हे तर मानसिक इच्छाही पूर्ण करायच्या आहेत. अशा प्रकारे, पुस्तकांशिवाय जगणे कठीण आहे, अप्रचलितपणा वेदनादायक आहे.
परंतु, सध्या मुद्राराक्षसाच्या करिष्म्यामुळे जगात दररोज हजारो पुस्तके प्रकाशित होत आहेत. ते सर्व चांगले आहेत असे म्हणता येणार नाही. अनेक पुस्तके म्हणजे केवळ अश्लीलतेचे खोके, मोहिनीचे तळघर, वासनेच्या चिथावणीखोर कथा. काही पुस्तके वाचणे म्हणजे विष पिण्यासारखे आहे – टॉल्स्टॉय म्हणाला
दुसरी गोष्ट म्हणजे मनुष्य पृथ्वीवर अनंतकाळासाठी येत नाही. त्याचे आयुष्य खूप क्षणभंगुर आहे. त्यामुळे त्याला इच्छा असूनही अनेक पुस्तके वाचता येत नाहीत. वेळेच्या मर्यादेबरोबरच पैशाचीही मर्यादा असते. अनेक पुस्तके विकत घेऊन वाचणे शक्य होत नाही. याशिवाय रुचिवैभव आणि वायोवैभ्य अशी अनेक कारणे आहेत, ज्यामुळे पुस्तकांची निवड केवळ आवश्यकच नाही तर अनिवार्य बनते. बर्नार्ड शॉ म्हणाले होते की आज सर्वांना कसे वाचायचे ते माहित आहे, परंतु काय वाचायचे हे कोणालाही माहिती नाही.
निवड आवश्यक
प्रसिद्ध निबंधकार बेकन यांनी लिहिले आहे – “काही पुस्तके चाखण्यासाठी, काही गिळण्यासाठी आणि काही चावून पचण्यासाठी असतात.” होय! फार कमी पुस्तके अजिबात आत्मसात करण्यासारखी आहेत हे निश्चित. अशा पुस्तकांपैकी आपण वर्ग साहित्याचा विचार करू शकतो. काळाच्या कठोर कसोटीवरही ही पुस्तके सोन्यासारखी चमकत राहिली आहेत. त्यांच्यामध्ये काही खास आणि अद्वितीय घटक आहेत जे दूरवरून ओळखता येतात. ही पुस्तके काळाच्या वाटेवर गडगडाटांसारखी उभी आहेत. ना आपण सहस्रक्ष आहोत, ना आपण कालिदासांसारख्या देवीचे वरदान आहोत, ना आपण अश्वत्थामासारखे अमर्याद आहोत की आपण सर्व छापील-अमुद्रित पुस्तके वाचू शकतो. त्यामुळे विशिष्ट पुस्तके वाचण्याचा आमचा पहिला प्रयत्न आहे. यातील काही वाचले तर जीवनात फायदा होतो. या पुस्तकांमध्ये आपण वाल्मिकी रामायण, महाभारत, उपनिषदे, तुलसीकृत रामायण, रघुवंश, शेक्सपियर, मिल्टन, दांते, व्हर्जिलची कामे, बायबल, कुराण, भगवद्गीता इत्यादींचा समावेश करू शकतो. या पुस्तकांनी जगातील महान पुरुषांचे जीवन सजवले आहे, त्यांच्या विचारसरणीला या पुस्तकांच्या नवनिर्मितीमुळे बळ मिळाले आहे; त्यामुळे या पुस्तकांसाठी कोणाचेही मत घेण्याची गरज नाही. किंबहुना हे जीवनोपयोगी ग्रंथ स्वयंस्पष्ट झाले आहेत.
या ग्रंथांचा सतत अभ्यास केल्याने केवळ आवड निर्माण होत नाही तर ती विकसित आणि शुद्धही होते, पुस्तक चांगले की वाईट हे ठरवण्यास आपण सक्षम बनतो. अगदी लहान वयातच आपण मोठ्या माणसांच्या सहवासातून, त्यांच्या वैयक्तिक ग्रंथालयातून आणि त्यांच्याशी बोलून चांगल्या पुस्तकांची माहिती मिळवू शकतो. अंधारात डोकावत राहण्यापेक्षा लाईट लावून शोधणे चांगले. त्यामुळे अंदाज पद्धतीद्वारे वेळ वाया घालवणे योग्य नाही.